April 2020 - Adder

2020 | Januari | Februari | Maart | April | Mei | Juni | Juli | Augustus | September | Oktober | November | December | Verder naar 2021 | Terug naar 2019

Foto van Adder (Vipera berus): Ron Goosselink.


Deze prachtige slang is herkenbaar aan de zigzaglijn op de rug. Ze vervellen regelmatig. De adder heeft de zon nodig voor het uitbroeden van de eieren. Dit in tegenstelling tot de ringslang die haar eieren legt in een soort broeihoop. De adder is de enige giftige slang in Nederland. De vrouwtjes zijn groter dan de mannetjes. Voor en rond de paring doen ze een soort balts of dans.

Verspreiding
De adder komt voor op de hoge zandgronden van Nederland met uitzondering van de duinen. Er zijn momenteel nog twee grote min of meer aaneengesloten leefgebieden van de adder, gelegen in Friesland en Drenthe en op de Veluwe. Daarnaast is de soort nog aanwezig in Overijssel en Limburg. In maar liefst vier provincies (Noord-Brabant, Utrecht, Noord-Holland en Groningen) is de adder uitgestorven.

Voedsel
Op het menu staan vooral gewervelde dieren, zoals amfibieën, muizen, spitsmuizen, jonge konijnen, kleine vogels en vogeleieren. De adder spoort al tongelend holen met jongen op. Ook gebruiken de slangen een zit-en-wachtstrategie, waarbij ze wachten tot een prooi passeert. Adders slikken kleine prooien in één keer door. Grote prooien bijten ze eerst, zodat het gif de prooi verlamt. De adder volgt het geurspoor van de prooi, werkt de verlamde prooi geheel naar binnen en kan dan enkele maanden zonder voedsel. Adders die veel eten, groeien goed en vervellen. Tijdens het vervellen trekken de slangen zich terug en zijn ze niet in voedsel geïnteresseerd.

Voortplanting
Adders zijn eierlevendbarend: ze broeden de eieren in het lichaam uit. Addervrouwen paren om het jaar in het voorjaar vaak met meerdere addermannen (twee jaarlijkse voortplantingscyclus). De vrouwtjes broeden 4 tot 20 jongen uit in het lichaam. Het aantal bevruchte eieren hangt af van de leeftijd en afmetingen (conditie) van het vrouwtje. De meeste jongen worden geboren in augustus of september. In de draagtijd eet het vrouwtje niet, ze besteedt haar dagen met zonnebaden.
De jongen van de adder ontwikkelen zich in het moederlichaam, stuk voor stuk in een elastisch en doorschijnend eivlies. Hoe meer zon, hoe sneller de embryo's ontwikkelen. De dooierzak van een adder-ei is groot en deze voeding wordt voor de geboorte gedeeltelijk door het jong verbruikt. Tijdens of onmiddellijk na de geboorte scheurt dit eivlies.
Adders kunnen tot 10 tot 15 jaar oud worden, maar dat zijn uitzonderingen.

Adder gezien? Waarnemingen van deze en alle andere soorten kunnen worden doorgegeven via https://ivnhardenberg.waarneming.nl/.



Tekst: Ariane Kamerman.
Bron: Ravon en Ron Goosselink.