Juli 2020 - de kronkeleikjes in de Rheezerbelten

Verder naar 2021 | Terug naar 2019

Foto van kronkeleikjes (Quercus): Ron Goosselink.

Ontstaan
Ten zuidwesten van Hardenberg ligt het buurtschap Rheeze, een van de vele mooie brinkdorpen van Hardenberg. Ten noorden daarvan liggen de Rheezerbelten. Dit gebied bestaat uit een zandrug (bulten/belten), ontstaan door opgestoven dekzand, met eikenhakhout en grove dennen. Het is van de vele rivierduinen in het Vechtdal. Het vormt de afscheiding tussen het rivierdal van de Overijsselse Vecht en het noordelijke dekzandplateau. De oppervlakte is ongeveer 125 x 1600 meter en de hoogste delen steken wel 12 meter boven het omliggende land uit.
Je kunt je er nauwelijks een voorstelling van maken hoe het er hier tienduizenden, laat staan miljoenen jaren geleden, uit moet hebben gezien. De oer-Vecht is toen ontstaan die tot een ondiepe stroom al meanderend (vlechtend) en vaak tientallen kilometers breed haar weg baande door het landschap. Het meegevoerde sediment van zand en grind werd later door de wind deels opgestoven tot dekzand en rivierduinen.

Kronkeleiken
Die verhogingen, waar je droge voeten hield, bleken uitermate geschikt om zich als mens te vestigen. Zo ontstond de eerste kolonisatie. Maar nadat men zich er blijvend ging vestigen, ondervonden de bewoners hinder van de vele verstuivingen. Hun landerijen werden overstoven, de zandkorrels kwamen zelfs tot in huis. Om dat tegen te gaan, zijn de Rheezerbelten vanaf begin 1700 beplant met zomereiken. Die leverden hakhout voor o.a. de haard en het kookfornuis. Eens in de zes jaar werden die eiken van hun takken ontdaan. Zo kregen die hun prachtige, kronkelige boomkronen. Die steken nu maar een aantal meters boven de zandrug uit. Maar de stammen moeten veel langer zijn. Het is niet helemaal duidelijk waar nu precies de wortels beginnen. Het zou best eens zo kunnen zijn dat die een meter of zes, zeven, acht onder het zand zitten. Want in de tijd na de aanplant stoof het zand evengoed nog enige tijd door en kwam tot rust achter de stammen. Op een aantal plekken zijn ook groepen grove dennen aangeplant. Die werden gebruikt voor timmerhout.

Om meer van de Rheezerbelten en omgeving te bewonderen, is de gele wandelroute van ruim 4 km van het wandelnetwerk aan te raden. Die start bij het infopunt aan de Grote Beltenweg 3 te Rheeze (Hardenberg). Nog meer wandelroutes zijn te vinden op www.wandeleninhetvechtdal.nl

Zomereik gezien? Waarnemingen van deze en alle andere soorten kunnen worden doorgegeven via https://ivnhardenberg.waarneming.nl/.
Bekijk de Groene Agenda Hardenberg voor natuuractiviteiten in Juli of blijf op de hoogte door ons te volgen op Facebook.

Tekst: Jos Kloppenburg, boswachter publiek Staatsbosbeheer - Vechtdal.