Oktober 2019 - Egel

Soort van de maand

2019 | Januari | Februari | Maart | April | Mei | Juni | Juli | Augustus | September | Oktober | November | December | Verder naar 2020

Foto van Egel (Erinaceus europaeus): Ron Goosselink.


De jaarthema's van 2019 zijn 'Goed bezig?!' (De Koppel), '24/7 natuur' (IVN Hardenberg) en het duizendsoortenjaar 'Vechtpark1000' (gezamenlijk).

Dit bijzondere zoogdiertje is vooral bekend om zijn stekelige vacht en zijn gewoonte zich bij gevaar op te rollen.
Egels lusten enorm veel, maar ze eten vooral insecten. Hun dieet is afhankelijk van het seizoen. In het voorjaar eten ze voornamelijk regenwormen, rupsen en kevers, en in de zomer en het najaar vooral wormen, slakken en mest- en aaskevers. Kevers worden eerst doodgebeten voordat ze worden opgegeten. Wormen worden levend gegeten. Ook insectenlarven, oorwormen, duizendpoten en pissebedden worden veelvuldig gegeten. De egel is vooral een opportunist. Dat wil zeggen dat hij eet wat ‘m voor de bek komt.
De egel vult zijn dieet aan met spinnen, kleine gewervelde dieren (zoals kikkers, padden, hagedissen, slangen en jonge vogeltjes) en kleine zoogdieren (zoals knaagdieren, spitsmuizen en mollen). Verder staan op zijn menu ook kleine eieren, aas, visresten, paddenstoelen, bessen en vruchten.
Heeft de egel overal stekels? Nee……..de kop, buik, poten, borst en keel zijn begroeid met een dunne vacht van lang, stug haar. De rug en flanken van de egel zijn bedekt met stekels. Dat zijn er wel tussen de 5.000 tot 8.000 stekels. Deze stekels blijven niet altijd zitten. Ze gaan ongeveer 18 maanden mee, drie keer zo lang als een gemiddelde haar.
Om zich op te kunnen rollen, heeft een egel een aangepast spierenstelsel. Over vrijwel zijn hele lichaam loopt een staart-rugspier. Deze wordt samengetrokken als de kleine huidspieren zich aanspannen.
Hoe zit het met de zintuigen van een egel?
Ruiken - heel goed (insecten tot 3 cm onder de aarde)
Horen - heel goed
Zien - niet zo goed (zelfs bijziend, ze kunnen wel kleuren onderscheiden).
Proeven - kunnen ze (bijv. het verschil tussen een lekkere kever en een pissebed. Als het even kan laten ze de pissebed links liggen. Die smaken waarschijnlijk niet zo lekker.)
Voelen - goed (door hun snorharen en haren op de flanken voelen ze bodemtrillingen, verkeer en vijanden).

Wist je dat…..
- egels alleen leven?
- ze een winterslaap houden?
- omdat hun stekelvacht niet isoleert…
- en omdat ze in de winter weinig voedsel zullen vinden.
- egels voorzichtig paren? Je zult wel begrijpen waarom.
- tijdens de paring legt de vrouwtjesegel haar stekels plat.
- het vrouwtje de kleintjes alleen opvoedt?
- de meeste jongen in juni worden geboren?
- in een heerlijk nest van gras en bladeren.
- dit nest op een verborgen plaats gemaakt is, zoals in een composthoop,
onder een haag, tussen dicht kreupelhout of tussen een stapel takken.
En soms in een verlaten konijnenhol. Hark je tuin dus niet te netjes aan!

Egel gezien? Waarnemingen van deze en alle andere soorten kunnen worden doorgegeven via https://ivnhardenberg.waarneming.nl/. In 2019 krijgt het Vechtpark onze speciale aandacht (zie http://www.floraenfaunahardenberg.nl/vechtpark1000).



Tekst: Ariane Kamerman.